Rijncoepel, ROHWN, Marente, Welzijn Teylingen, GGD Hollands Midden, Zorg en Zekerheid en Reos vormen samen de Alliantie Positieve Gezondheid. Met elkaar willen zij dat Zuid-Holland Noord de meest Positief Gezonde regio wordt richting 2030. Een belangrijk doel van de Alliantie is om het gedachtegoed van Positieve Gezondheid verder te brengen. Door het verbinden van mensen en organisaties in de zorg en het sociaal domein wordt die beweging versneld. De Alliantie ziet ook graag gemeenten aanhaken als partner, vanwege hun rol als beleidsmaker, verbinder en ‘opdrachtgever’. De gemeente Kaag en Braassem vormt een mooi voorbeeld: Positieve Gezondheid verspreidt zich als een olievlek door Kaag en Braassem. Nauwe samenwerking tussen zorg, sociaal domein en de gemeente zorgt voor verspreiding van het gedachtegoed, net als persoonlijke betrokkenheid. Reos in gesprek met Wendy Nederend van De Driemaster en Floor van den Berg van de gemeente Kaag en Braassem.
“Ik weet nog dat ik een artikel las over Machteld Huber, de grondlegger van Positieve Gezondheid”, vertelt Wendy Nederend in een gesprek met Reos-adviseurs Eva van Steenbergen en Ariene Volmer. “Dat raakte me en maakte mij enthousiast”, aldus de mantelzorgconsulent en coördinator van Welzijn op Recept bij De Driemaster. “Dit is wat we doen met Welzijn op Recept, dacht ik. Ik heb vervolgens een basistraining Positieve Gezondheid gevolgd en later een trainersopleiding. Momenteel geef ik twee dagen in de week training.”
Niet alleen Nederend en haar collega’s van welzijnsorganisatie De Driemaster raakten enthousiast, ook partners als het wijksamenwerkingsverband Kaag en Braassem Samen Gezond en de gemeente waren dat. Nederend: “De gemeente is constant aangehaakt, om mee te luisteren en mee te denken. We voeren elke zes weken een gesprek en inspireren elkaar over en weer.”
Floor van den Berg, adviseur Maatschappelijke Ontwikkeling, kan het namens de gemeente Kaag en Braassem beamen. “Er is een grote groep met betrokken partijen die samen willen werken rond de gezondheid van onze inwoners. Dat moet ook, want in je eentje kom je er niet. Als gemeente die regie voert over het lokale gezondheidsbeleid, willen we zelf ook betrokken zijn. Je ziet dat het balletje gaat rollen en mensen mee gaan doen. Onze wethouder Petra van der Wereld is bijvoorbeeld ook enthousiast en wil graag meer betekenen op dit gebied. Wat hebben inwoners nodig en hoe zorgen we dat zij zelf de regie voor hun gezondheid kunnen pakken en veerkrachtig zijn? Positieve Gezondheid is een mooi middel om naar de gezondheid van inwoners te kijken.”
Samenwerking tussen zorg en sociaal domein
Een goede samenwerking tussen zorg- en welzijnsprofessionals onderling is daarbij erg belangrijk, vinden zowel Nederend als Van den Berg. “Als inwoners bij professionals steeds verschillende signalen krijgen, werkt dat verwarrend”, is Van den Berg van mening. Nederend: “Het helpt als professionals dezelfde taal spreken, of in elk geval over hun eigen domein heen met een brede blik naar inwoners kijken. In gesprekken die we met huisartsen voerden vanuit Welzijn op Recept ging het veel over de werkdruk in de huisartsenpraktijk. Na zo’n gesprek kwamen er direct meerdere verwijzingen van huisartsen binnen bij De Driemaster. Nu het sociaal domein en Positieve Gezondheid meer op het netvlies van huisartsen staat, krijgen we verspreid over het hele jaar aanmeldingen in plaats van in één keer heel veel.”
“Hoe komt het dat huisartsen daar nu wel toe in staat zijn?”, vraagt Eva van Steenbergen. Nederend: “Enerzijds door scholingen, maar bijvoorbeeld ook door het Handboek Positieve Gezondheid in de Huisartsenpraktijk. Ik hoor dat huisartsen daar echt iets aan hebben. Daarnaast stelt het wijksamenwerkingsverband ook allerlei materialen beschikbaar. Van een geplastificeerd spinnenweb tot folders en spinnenweb-notitieblokjes. Ook wordt er een animatiefilmpje in de huisartsenpraktijk getoond. We kijken met het wijksamenwerkingsverband waar behoefte aan is en proberen dit te regelen.”
Positieve Gezondheid op jezelf toepassen
Behalve goede samenwerking tussen partijen is persoonlijke betrokkenheid een andere belangrijke factor voor succesvolle implementatie van Positieve Gezondheid. “Binnen de werkgroep Positieve Gezondheid heeft iedereen wel iets meegemaakt waarbij we veerkracht hebben ervaren en wat ons drijft”, vertelt Nederend. Van den Berg: “Je moet Positieve Gezondheid ook op jezelf kunnen toepassen. Het volgen van een training helpt daarbij. Je kijkt naar jezelf, vult het spinnenweb in en ziet hoe je daar op reageert. Dat is al winst. Door anders naar jezelf te kijken, kun je anderen ook op een andere manier helpen.”
Dat geldt ook voor collega’s in de eigen organisatie. “Ik vind het nog best lastig om intern aandacht te vragen en te krijgen voor de gezondheid van medewerkers en hun eigen verantwoordelijkheid hierin”, aldus Van den Berg. “Hoe kun je Positieve Gezondheid op een leuke manier delen? Welke tools zijn er om ‘het goede gesprek’ te voeren? Gelukkig zien we ook bij ons een steeds breder aanbod van trainingen en cursussen op dat gebied.” “Een mooi thema om binnen de Alliantie te bespreken en van de verschillende betrokken partijen te leren”, aldus Eva van Steenbergen, programma-adviseur bij Reos.
Vervolgstappen in Kaag en Braassem
“Wat zijn jullie ambities met Positieve Gezondheid binnen de gemeente?”, wil Reos-adviseur Ariene Volmer weten. “Kaag en Braassem zo gezond en vitaal mogelijk maken”, reageert Nederend. “Dat mensen zich happy voelen en veerkrachtig genoeg zijn om zelf de regie over hun eigen leven en gezondheid te hebben. De Driemaster heeft bij de aanbesteding door de gemeente, het werkplan voor drie jaar opgehangen aan Positieve Gezondheid. Afgelopen jaar stond vooral in het teken van het trainen, inspireren en verbinden van 48 zorg- en welzijnsprofessionals. Nu inventariseren we wat hun behoeften zijn om Positieve Gezondheid zelf verder te brengen. Dan verspreidt het virus zich vanzelf.”
De vervolgstap is om vrijwilligers, scholen en verenigingen erbij te betrekken, vervolgt Nederend. “In Kaag en Braassem werken we met een maatschappelijke agenda. Verenigingen die subsidie ontvangen, moeten aangeven hoe ze bijvoorbeeld met Positieve Gezondheid gaan werken of wat ze doen tegen eenzaamheid of armoede. Zo blijven we elkaar stimuleren en inspireren.”
De ambitie van de gemeente Kaag en Braassem is gelegen in meer veerkracht en eigen regie van inwoners, stelt Van den Berg. “We worden ouder en moeten langer thuis wonen. Er komen veel dingen op ieders levenspad, ook tegenslag. Dit hoort bij het leven en is ‘normaal’. Heb je dan de veerkracht om weer op te staan? Dit vraagt een andere mindset van inwoners, maar ook van de professionals die onze inwoners ondersteunen. Om daar te komen met elkaar vraagt een investering. Niet zozeer financieel, maar preventie heeft wel een lange adem nodig. Daarom ben ik juist zo trots dat er een groot draagvlak is voor Positieve Gezondheid. Ik hoop dat we daar op langere termijn de vruchten van plukken.”
