We worden met zijn allen steeds ouder terwijl chronische ziektes toenemen. De alsmaar toenemende zorgkosten daardoor rijzen de pan uit. Als we nu niks doen, dan is de toekomstige zorg straks niet meer te betalen. Dat vraagt om een andere manier van naar de zorg kijken. Met positieve gezondheid kijkt de arts samen met de patiënt naar wat hij nog wel kan in plaats van zich te focussen op wat hij niet meer kan.
De vergrijzing en het stijgend percentage mensen met een of meerdere chronische aandoeningen vraagt om een steeds grotere inzet van huisartsen en partners in de wijksamenwerkingsverbanden. Positieve gezondheid is een nieuwe manier van werken waarbij de focus niet ligt op klachten en gezondheidsproblemen maar op de mensen zelf, op hun veerkracht en op wat hun leven betekenisvol maakt. Positieve gezondheid is een gedachtegoed, een visie, een dynamisch concept die een brede blikt werpt op gezondheid.
Huisarts en onderzoeker Machteld Huber introduceerde het concept Positieve gezondheid in Nederland in 2012. In dit concept wordt gezondheid niet meer gezien als de af- en aanwezigheid van ziekte, maar als het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en zoveel mogelijk eigen regie te voeren. Hiermee wordt een alternatief geboden voor de definitie van de Word Health Organisation uit 1948: Gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en niet van louter het ontbreken van ziekte. Eigenlijk voldoet (bijna) niemand meer aan deze idealistische definitie.
Positieve gezondheid sluit aan bij de tijdsgeest; het gedachtegoed van meer verantwoordelijkheid leggen bij mensen zelf. Waar nodig wordt ondersteuning en hulp geboden. De beweging Positieve gezondheid is die van ‘zorgen voor naar zorgen dat’.
Het toepassen van Positieve gezondheid is een actie op lange termijn. Het vraagt om een andere manier van handelen zoals ‘het andere gesprek voeren.’ Invoeren van Positieve gezondheid in de praktijk duurt meerdere jaren omdat het een cultuuromslag betekent. En breed inbedden in de organisatie, het netwerk, bij medewerkers, patiënten en hun familie tijd nodig heeft. Er bestaat ook geen vaste richtlijn voor Positieve gezondheid, het is een proces, een kwestie van stap voor stap aan de slag gaan, leren met vallen en opstaan, vertrouwen hebben en samenwerken met partners in de zorg en het sociale domein.
Op kleine schaal wordt her en der al geëxperimenteerd met positieve gezondheid. Zo is er onlangs in Voorhout een stuurgroep opgericht om dit onderwerp samen met partners uit het sociale domein en de gemeente op te pakken. In Kaag & Braassem hielden diverse zorgmedewerkers eerder dit jaar al een inspiratie symposium over positieve gezondheid. Ook steeds meer huisartsen afzonderlijk maken gebruik van de ideeën omtrent positieve gezondheid in hun praktijk.
Bron figuur: iph.nl
Een van de tools om met Positieve gezondheid aan de slag te gaan is het door Machteld Huber ontwikkelde spinnenweb. Aan de hand van de antwoorden die patiënten geven op de vragen over het dagelijkse functioneren, lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving en kwaliteit van leven wordt besproken wat de patiënt belangrijk vindt en wil veranderen en wie of wat daarvoor nodig is. Stel vragen als wat mankeert iemand echt? Wat kan hij of zij, misschien met wat hulp, doen om zich beter te voelen Door vervolgens breed samen te werken, kom je tot betere oplossingen.
Stel bijvoorbeeld dat iemand eenzaam is. Fietsen met een maatje of het doen van vrijwilligerswerk werkt dan misschien wel beter dan een pilletje. Ziet iemand door vele papieren het bos niet meer, dan kan sociale hulp van de gemeente veel gepieker schelen. Het zijn van die dingen die nu maar zelden aan de orde komen in een spreek- of behandelkamer. Omdat patiënten het - bijvoorbeeld uit schaamtegevoel - moeilijk vinden om over bepaalde zorgen of problemen te praten. Of omdat de behandelaar gefocust is op de kwaal waarvoor iemand is gekomen is. Met het spinnenweb van Positieve Gezondheid wordt gekeken naar het verhaal achter de kwaal en zodoende bekeken hoe een patiënt daadwerkelijk het beste geholpen kan worden.
Bent u huisarts of een wijksamenwerkingsverband en zou u ook meer willen doen met positieve gezondheid in uw praktijk? Ons kwaliteitsteam ondersteunt onze leden op prkatische wijze. Begin volgend jaar zal onze projectmedewerker Jacqueline een plan klaar hebben waarmee u stapsgewijs de handvaten krijgt aangereikt om positieve gezondheid te implementeren.
Nu alvast aanmelden of meer weten? Neem contact op met ons bureau: tel. 0252 – 767 099 of info@rohwn.nl.
Bronnen en interessante links over positieve gezondheid:
https://mijnpositievegezondheid.nl/
https://www.zonmw.nl/nl/over-zonmw/positieve-gezondheid/nieuwe-definitie-van-gezondheid-nodig/
Positieve gezondheid in de huisartspraktijk:
https://www.loketgezondleven.nl/gezonde-gemeente/themadossiers/preventie-zorg-en-welzijn/eerstelijnszorg-huisartsenpraktijk/voorbeelden-pg-en-huisartsen/positieve-gezondheid
Filmpje Positieve gezondheid voor huisartsenpraktijk:
https://www.youtube.com/watch?v=IOhIzNg2hC8&t=1s
Voorbeeld van een concrete actie die in zorgplan zou passen:
https://www.doq.nl/huisarts-ephraim-over-pilot-positieve-gezondheidsgesprek-biedt-hotspotters-onder-patienten-betere-levenskwaliteit-en-laat-zorgkosten-dalen/?hash=f30daccec8daeda7e4adba492c474276
Copyright © 2020 ROHWN, Aan de inhoud van deze site kunnen geen rechten worden ontleend.